"කුකීස් අපගේ සේවාවන් බෙදා හැරීමට සහාය වෙයි. අපගේ සේවාවන් භාවිතයෙන්, ඔබ අපගේ කුකීස් භාවිතයට එකඟ වේ. - Google"

මේ දවස් වල ලන්ඩන් ගොඩයාට ටිකක් අඩුවෙන් තමයි වැඩ කරන්න shift ලැබිලා තියෙන්නේ. ඒක නිසා මේ ටිකේ වැඩි දවසක් ගෙදර තමයි ඉන්නේ. පොකට් එකට නම් ටිකක් අමාරුයි තමයි. එත් ඉතින් මොනවා කරන්නද ? ඒවායින් වැඩක් නැහැ. අදත් ඉතින් අලුත් බ්ලොග් පොස්ට් එකක් ලියන්න තමයි ලැහැස්තිය. සමහරෙකුට හිතෙන්න ඉඩ තියෙනවා මේක IT පාඩමක් කියලා. එහෙනම් මුලින්ම පාඩම අහලා ඉමුකො.

අපි අද කතා කරන්න යන්නේ cookies ගැන. cookies ගැන මතක් කරද්දී නම් කටට කෙලත් උනනවා. නමුත් මම මේ කියන cookies අපි හවස තේ බොන්න ගන්න cookies නම් නෙමෙයි. අන්තර්ජාල තාක්ෂණයේ බහුලව භාවිතා වෙන, හැබැයි ගොඩක් සාමාන්‍ය අය නොදන්නා cookies වගයක් ගැන තමයි අපි අද කතා කරන්නේ.

අපි එදිනෙදා අන්තර්ජාලය පාවිච්චි කරන කට්ටිය. කොටින්ම කියනවානම් අන්තර්ජාලය දැන් අපේ ජීවිතයේ කොටසක් වෙලා හමාරයි. ගෙදරදී laptop එකෙන් ඉන්ටර්නෙට්  යනවා. එලියට ගියහම smartphone එකෙන් ඉන්ටර්නෙට් යනවා. විශේෂයෙන්ම UK වගේ පරිඝනක සාක්ෂරතාවය, සිංහලෙන් කිව්වොත් computer literacy එක ඉතා ඉහල රටවල් බොහොම පොඩි දෙයට පවා අන්තර්ජාලය පාවිච්චි කරනවා. ඉතින් අපි visit කරන හැම වෙබ් අඩවියකම, search engine query එකකම විස්තර අපේ වෙබ් බ්‍රව්සරයේ save වෙනවා. මේ විස්තර ඇතුලත් files හදුන්වන්නේ cookies කියලා. User එක වෙබ් පිටුවකට ඇතුල් වෙන හැම අවස්ථාවකම, ඒ user ගේ කලින් ක්‍රියාවලි ඇතුලත් cookie file එකක් අලුත් website එක access කරනවා. ඇයි ඒ ? කෙටියෙන් කිව්වොත් අපේ browsing experience එක පහසු කිරීම සහ එක් එක් user ට අනුව website personalize කිරීම තමයි cookies වල මූලික අරමුණ. හොදම උදාහරණයක් හැටියට ගන්න පුළුවන් Facebook එකට log වෙනකොට අපේ username එක ඔටෝම fill වෙලා තිබීම. තවත් උදාහරණයක් තමයි, Amazon එකෙන් පොතක් ගත්තහම, දෙවෙනි පාර log වෙද්දී කලින් ගත්ත පොතට සමාන පොත් recommend කිරීම.

ඉතින් මම අර මුලින් ලියපු කාරණා දෙක cookies වල ප්‍රධාන භාවිතයන් උනාට සමහරක් අන්තර්ජාල ආයතන මේ cookies පාවිච්චි කරනවා user ගේ බ්‍රව්සින් patterns හදුනාගන්න. මෙහෙම බ්‍රව්සින් patterns හදුනාගත්තහම ඒ ආයතන වලට පුළුවන් ඒ ඒ user ට ගැලපෙන වෙළද දැන්වීම suggest කරන්න. User ඒ ads ක්ලික් කරහම ඒ තොරතුරු තාක්ෂණ ආයතන වලට, ඒ වෙළද දැන්වීම් සපයන ආයතන වලින් මුදල් ගෙවනවා. මේක වර්තමානයේ බහුලව භාවිතා වෙන වෙළද ප්‍රචාරණ ක්‍රමයක්. මේවා හදුන්වන්නේ Pay-per-Click (PPC) advertisements කියලා.

ඔයගොල්ලෝ හොදට කල්පනා කලොත් මතක් වෙයි, Google එකේ අලුත් ෆෝන් එකක් හරි සපත්තු ජෝඩුවක් ගැන හරි search කරහම, ආයෙත් ඉන්ටර්නෙට් යන හැම වෙලාවකම නොයෙක් ෆෝන් ගැන සහ සපත්තු ගැන advertisements, තමුන් surf කරන website එකේ දර්ශනය වෙන එක. මේක සැහෙන කාලයක් තිස්සේ අපි නොදැනුවත්ව සිද්ධ වෙච්ච දෙයක්. නමුත් 2011 මැයි 26 වෙනිදා යුරෝපීය පාර්ලිමේන්තුවෙන් ගෙනා නීතියකට අනුව සියලුම අන්තර්ජාල ආයතන පළමුවෙන්ම user ගේ අනුමැතිය ලබාගත යුතුයි cookie file එකක් වෙබ් බ්‍රව්සරයේ ස්ථාපිත කිරීමට පෙර. මේ නීතිය හදුන්වන්නේ "The EU Cookie Law" ලෙසයි. ඉතින් ඔයගොල්ලෝ UK හරි වෙනත් යුරෝපීය රටකින් Google search engine එක access කලොත්, මම බ්ලොග් පොස්ට් එකේ මාතෘකාවට දාපු වාක්‍යය දැකගන්න පුළුවන්.  ඒක සිංහලෙන් තියෙන්නේ මම Google සිංහල version එක පාවිච්චි කරන නිසා. ඉංග්‍රීසියෙන් නම් "Cookies help us deliver our services. By using our services, you agree to our use of cookies.". මේ වාක්‍යය දර්ශනය කිරීමෙන් Google අපේ අවසරය ලබා ගන්නවා cookies ස්ථාපිත කිරීමට.

හප්පා ටයිප් කරලා හොදටම මහන්සියි. දැන් ඉතින් IT පාඩමත් ඇති. දැන් මම කියන්නම් ඉතාම මෑතකදී මට cookies මගින් අත්විදින්න ලැබුණු දෙයක් ගැන. දවස් කිහිපයකට කලින් ලන්ඩන් ගොඩයාට පොඩි කම්මැලි කමක් හිතුනා. ඉතින් කරන්න දේකුත් තිබ්බේ නැති නිසා පරණ සිංහල සින්දු ටිකක් අහන්න ගත්තා. එක පාරටම ලන්ඩන් ගොඩයාට මතක් උනා කරුණාරත්න දිවුල්ගනේ මහත්මයාගේ "අජානීය ඉස්කුටර" සින්දුව. ඉතින් දුන්නා Google search පාරක්, "Ajaaneeya Scooter". කොහොම හරි සින්දුවත් හම්බ උනා. හොදට headset එකත් දාගෙන රස වින්දා. 

මෙන්න බලන්න ටික වෙලාවකින් මට දකින්න ලැබිච්ච ad එක.

මේක දැක්ක ගමන් ලන්ඩන් ගොඩයාට හිනා ගියා. ඔන්න කුකියට වැරදුනු තැන. කුකිය හිතුවේ මම පදින ස්කූටර් ගැන search කලා කියලා.

ඉතින් යාලුවනේ, ලන්ඩන් ගොඩයා හිතනවා ඔයාලා මේ බ්ලොග් පොස්ට් එකත් රස වින්දා කියලා. 

ලන්ඩන් ගොඩයා උපරිම උත්සාහ ගත්තා technical වචන අවමව පාවිචි කරලා බ්ලොග් පොස්ට් එක ලියන්න. 

ඉංග්‍රීසි සහ සිංහල වචන කවලමේ පාවිච්චි කිරීමෙන් රසවින්දනයට බාධාවක් උනානම් සමාවෙන්න. 

එහෙනම් අයෙත් ලගදීම හම්බවෙමු. 

විදුලි කාර්මික මහතා හය වෙනි වේදිකාවේ තිබෙන දුම්රියට පැමිණෙන්න....

ඉතින් යාලුවනේ කොහොමද ? ලන්ඩන් ගොඩයාට නම් විශේෂයක් නැහැ. පුරුදු විදියටම ඉන්නවා. නමුත් මේ දවස් වල ටිකක් හීතලයි. මේ UK වල autumn එක. තව ටික දවසකින් winter එක එනවා. එතකොට තමයි ලංකාව මතක් වෙන්නේ. අද බ්ලොග් එක ලියන්න පදනම් උනේ ලන්ඩන් ගොඩයා FB එකේ ඉදිද්දී දකින්න ලැබිච්ච status update එකක්. FB එකේ තියෙන නානාප්‍රකාර status වලින් ඔලුව කොලොප්පන් වෙලා හිටිය ලන්ඩන් ගොඩයාට නම් මේක ටිකක් වෙනස් ආකාරයේ status update එකක් විදියට තමයි පෙනුනේ. මුලින්ම ඒක බලලා ඉන්නකෝ. 

"විදුලි කාර්මික මහතා හය වෙනි වේදිකාවේ තිබෙන දුම්රියට පැමිණෙන්න - Feeling annoyed at Maradana Railway Station"

ඉතින් යාලුවනේ, මේ status update එක දාල තිබ්බේ මගේ ඉස්කෝලේ හොදම යාලුවෙක්. Data Protection concerns නිසා එයාගේ නම publish කරන්නේ නැහැ. මේක මුලින් දැක්ක ගමන් ලන්ඩන් ගොඩයාට හිනා ගියා. වැරදියට හිතන්න එපා. ඒ මගේ යාලුවට වෙච්ච අපහසුතාවය නිසා නෙමෙයි. හුදෙක්ම status එකේ තිබ්බ විහිලු ගතිය නිසා. මේක කියවපු වෙලාවේ, මේකත් තවත් එක status update එකක් කියලා හිතුනත් පස්සේ ලන්ඩන් ගොඩයාට හිතුනා මේක ඇතුලේ ගොඩක් දේවල් කියවිලා තියෙනවා කියලා.

අපි දැන් ඉන්නේ 21 වෙනි ශතවර්ෂයේ. ලෝකයේ සන්නිවේදන තාක්ෂණය ඉතාමත් දියුණු මට්ටමක තියෙන්නේ. ලංකාවේ උනත් තොරතුරු තාක්ෂණ සහ සන්නිවේදන අංශයන් ඉතාමත් දියුණු මට්ටමකයි තියෙන්නේ. උදාහරණයක් විදියට ගත්තොත් ලංකාව තමයි දකුණු ආසියාතික කලාපයේ මුලින්ම 3G සහ 4G LTE කියන අන්තර්ජාල තාක්ෂනයන් හදුන්වාදුන්නේ. නමුත් අපේ දුම්රිය ස්ථාන සේවකයන්ට තොරතුරු හුවමාරු කරගන්න walkie talkie එකක් නැහැ කියන එක කණගාටුවට කාරණයක්. හදිස්සියෙවත් ඒ වෙලාවේ විදුලි කාර්මික මහත්මයා හවසට තේ එකක් බොන්න එලියට ගිහින් හිටියනම් අර සාමාන්‍ය මිනිස්සු තාමත් කෝච්චිය ඇතුලට වෙලා බලන් ඉන්නවා ඇති.

කෙනෙකුට හිතෙන්න පුළුවන මූ මේ UK ඉදගෙන එහෙයි මෙහෙයි සසදන්න හදනවා කියලා. මගේ උත්තරේ තමයි "ඔව්", මම සසදනවා. නමුත් මම මේ උත්සාහ කරන්නේ ලංකාව UK කරන්න නෙමෙයි. සාමාන්‍ය ජනතාවට වැදගත් කියලා හිතෙන, වැඩි වියදමක් යන්නේ නැති, ලෝකේ අනිත් රටවල් ඉතා තදින් පාවිච්චි කරන විවිධ ක්‍රම ගැන දැනුවත් කරන එක.

යාලුවනේ, දැන් මම ලගදී කෝච්චියේ ගෙදර එද්දී දැක්ක දර්ශනයක් කියන්නම්. ලන්ඩන් ගොඩයා කැමතියි කොච්චි වල ඉස්සරහම පෙට්ටියේ යන්න, මොකද සෙනග අඩු නිසා. සමහර දවස් වල පොඩි නින්දකුත් දාගෙන තමයි යන්නේ ;). මම යන්න ඉන්න කෝච්චියේම ඉස්සරහ පෙට්ටිය target කරගෙන වයසක අන්ධ පුද්ගලයෙකුත් කෝච්චියට නගින්න හිටිය. එයා එක්කම දුම්රිය ස්ථානයේ සේවකයෙකුත් ලගින් හිටිය. මේ වෙලාවේ අර සේවකයා තමුන්ගේ walkie talkie එක අරගෙන වෙනත් කෙනෙකුට පණිවිඩයක් කිව්වා. ලන්ඩන් ගොඩයාට ඇහුනේ කෝච්චියේ ගමනාන්තය, කොච්චි පෙට්ටිය(carriage number) සහ වෙලාව කියනවා විතරයි. ඉතින් ඒ ගමන්ම වගේ කෝච්චියත් අවා.අර සේවකයා අන්ධ පුද්ගලයාව කෝච්චියට නැග්ගුවා. මමත් ඒ පිටිපස්සෙන්ම කෝච්චියට නැගලා අයිනක් අල්ලලා පොඩි ඇලට් එකක් දාගෙන ගියා. ඉතින් ටික වෙලාවකින් කෝච්චියේ ඇතුලේ තියෙන loudspeaker එකෙන් කියනවා ඇහුනා "the next station is Barking, change here for....". ලන්ඩන් ගොඩයා බහින්නේ මේ station එකෙන්. ඉතින් මගේ bag එකත් අරගෙන බහින්න ලෑස්ති උන. ඒ එක්කම ලන්ඩන් ගොඩයා දැක්ක අර අන්ධ පුද්ගලයත් කෝච්චියේ දොර ළඟ බහින්න ඉන්නවා. ඉතින් කෝච්චිය නැවැත්තුව ගමන් අර පුද්ගලයා බැස්සා. බහින කොටම station එකේ හිටපු සේවකයෙක් "good evening sir !!!" කියලා අර මනුස්සයව භාර ගත්තා. ඒ එක්කම එයා තමුන්ගේ walkie talkie එකෙන් තව කෙනෙක්ට confirm කලා passenger ව භාර ගත්තා කියලා. මෙතැනදී තමයි ලන්ඩන් ගොඩයාට තේරුනේ කලින් station එකේ සේවකයා මේ station එකේ සේවකයාට කතා කරලා කියල තියෙන්නේ අන්ධ මගියෙක් පලවෙනි කොච්චි පෙට්ටියේ එයි. එයාව station එකෙන් එලියට ඇරලවන්න කියලා. යාලුවනේ, ඔයගොල්ලෝ හිතන්න එපා මේ මගියා VIP customer කෙනෙක් කියලා. එයා සාමාන්‍ය මගියෙක්. ලන්ඩන් ගොඩයා මේ දැක්ක ජවනිකාව මෙහේ බහුවලව දකින්න ලැබෙන දෙයක්. දුම්රිය ස්ථානයේ වැඩ කරන සේවකයෙක්ගෙන් ඇහුවොත් කියයි ඒ අපේ customer service එක කියලා. මම මේ අවස්ථාව දකින්නේ walkie talkie භාවිතය බොහොම ප්‍රාථමික මට්ටමින්, සාමාන්‍ය ජනතාවගේ සුභ සාධනය උදෙසා පාවිච්චි වෙච්ච් අවස්ථාවක් හැටියට.

ඔයගොල්ලන්ට මතක ඇති 2004 වසරේ ලංකාවට බලපාපු ඒ මහා ඛේධවාචකය, සුනාමි එක. කවුරුත් දන්න එකක් තමයි සුනාමි එක නිසා අලව්වේ සිද්ධ වෙච්ච දුම්රිය අනතුර තමයි ලෝක ඉතිහාසයේ වෙච්ච බිහිසුනුම දුම්රිය අනතුර. එකෙන් අපිට අපේ සහෝදර ජනතාව 1700 කට වඩා අහිමි උනා. මේ දවස් වල ලන්ඩන් ගොඩයා හිටියේ ලංකාවේ. A/L පන්තියේ. ඉතින් පත්තර බලද්දී දැනගත්තා දුම්රිය බලධාරීන් මේ අනතුර වෙන්න කලින් දුම්රිය ස්ථාන දෙකකින්ම කෝච්චිය නවත්තන්න උත්සාහ කරලා තියෙනවා. නමුත් අවාසනාවට ඒ දුම්රිය ඒ වෙනකොටත් අදාල දුම්රිය ස්ථාන පහු කරලා ඉවරයි. ඒ වෙලාවේ සන්නිවේදන තදබදය (communication traffic) වැඩි නිසා දුම්රිය රියදුරු මහත්මයාගේ ජංගම දුරකථනයත් වැඩ කරලා නැහැ. කොහොම හරි කෝච්චිය ඊලග දුම්රිය ස්ථානයට එන්න කලින් station එකට පණිවිඩේ ලැබිල තියෙනවා කෝච්චිය නවත්තගන්න. නමුත් කෝච්චියට ඒ දුම්රිය ස්ථානයට ලගවෙන්න වරම් තිබ්බේ නැහැ. හැමෝම දන්නවා මොකක්ද උනේ කියලා. ලන්ඩන් ගොඩයා හිතනව ඒ දුම්රිය රියදුරු මහත්මයා ලග හරි guard මහත්මයා ලග හරි walkie talkie එකක් තිබ්බ නම් අදටත් ඒ ජනතාව අපිත් එක්ක ඉන්නවා කියලා.

UK වල walkie talkie ජෝඩු දෙකක් ගන්න පුළුවන් ලංකාවේ සල්ලි වලින් රුපියල් 10,000 කට විතර. ලන්ඩන් ගොඩයා ප්‍රාර්ථනා කරනවා ලංකාවේ බළධාරීන් ඔය අලුත් ගුවන් තොටුපොළවල්, වරායවල් හදන සල්ලි වලින් ටිකක් වියදම් කරලා අර අසරණ විදුලි කාර්මික මහත්මයාට walkie talkie එකක් අරන් දෙයි කියල.

අඳුරට සාප කරනවට වඩා එක පහනක් හෝ දැල්වීම හෙවත් UK Solar Power

ඉතින් යාලුවනේ, අයෙත් ඉතින් ටික කාලෙකට පස්සේ තමයි බ්ලොග් පොස්ට් එකක් ලියන්න පුළුවන් උනේ. හැමදාම කියන එකම තමයි කියන්න තියෙන්නේ. වැඩ වැඩ වැඩ. ඉවරයක් නෑ.

පහුගිය අගෝස්තු 24, 25 සහ 26 කියන්නේ UK වල දීර්ඝ සති අන්තයක්. ඉතින් මගේ යහළුවන් කිහිප දෙනෙක්ගෙන් පොඩි ආරාධනාවක් ආව out of London වලට trip එකක් යන්න. ඉතින් ලන්ඩන් ගොඩයාත් මේ ඒකාකාරී ජීවිතෙන් හෙම්බත් වෙලා හිටපු නිසා බොහොම කැමැත්තෙන් මේ ආරාධනාව පිලිගත්තා. යන්න plan කරගත්තේ Bristol, Sidmouth, Exeter සහ Dorset කියන පැති වලට. මේ නගර හැම එකක්ම තියෙන්නේ නිරිතදිග එංගලන්තයේ ඉතාම සුන්දර වෙරළ තීරයත් එක්ක. නමුත් එක පැත්තකින් වෙරළ තිබ්බත්, අනිත් පැත්තෙන් ඉතාම ලස්සන කදු යායත් දකින්නත් පුළුවන්. බැටළුවෝ, අශ්වයෝ වගේ කෘෂිකාර්මික සත්තුත් මේ ප්‍රදේශ වල අඩුවක් නැහැ. ඉතින් ලන්ඩන් ගොඩයා මේ දවස් තුන බොහොම සතුටෙන් තමයි ගත කලේ. summer එක ඒ දවස් වෙද්දී ඉවර වෙන්න ලං වෙලා තිබ්බත් ඉර එළියේ අඩුවක් තිබ්බේ නැහැ. ඒක නිසා අපි කට්ටියට UK වල ලෝක උරුමයක් කියල හැදින්වෙන Jurassic Coast මුහුදු තීරයේ තියෙන Lulworth Cove අසල මුහුදේ නාන්නත් පුළුවන් උනා.

ඉතින් මම අද මේ බ්ලොග් පොස්ට් එක ලියන්න හිතුවේ අපේ trip ගැනවත්, UK වල සොභාව සෞන්ධර්යය ගැන කියන්නවත් නෙමෙයි. ගමන අතර මැද්දෙදි දකින්න ලැබිච්ච, අපේ රටට බොහොම වැදගත් සහ කාලීනයි කියල හිතිච්ච දෙයක් ගැන ඔයාලට කියන්න. මුලින්ම පල්ලෙහා තියෙන photo එක බලන්නකෝ. පින්තූරේ ලොකුවට පැහැදිලි නැත්තේ වාහනේ highway එකක යද්දී ගත්ත නිසා [ මේක තිබුනේ කොයි ප්‍රදේශයේද කියන එක මතක නැහැ :( ].

මොකක්ද කියල හිතාගන්න පුලුවන්ද ? මේක අක්කර ගානක් පැතිරිච්ච Solar Power Plant එකක්. මේක දැක්ක ගමන් එක පාරටම ලන්ඩන් ගොඩයාට පුදුම හිතුනා. මෙහේ ගෙවල් වල හයි කරපු solar panels ඕනෑතරම් ලන්ඩන් ගොඩයා දැකලා තිබ්බත්, මේ වගේ දැවැන්ත ව්‍යාපෘතියක් කොහෙදිවත් දැකලා තිබ්බේ නෑ. ඔන්න, දැන් තමයි වාහනේ හිටපු කට්ටියම මේක ගැන කතාකරන්න ගත්තේ.

1.) UK වල වැඩි අව්වකුත් නැතුව මේක practical ද බන් ?

2.) මෙච්චර මෙහෙ මේවා කරනවානම් ඇයි ලංකාවේ කරන්න බැරි ?

3.) ඇයි ලංකාව බොරුවට PRIVATE diesel power plants වලින් කරන්ට් ගන්නේ මේ වගේ options තියෙද්දී ?

මේ වගේ ප්‍රශ්න ගණනාවක් කට්ටියගෙන්ම මතු වුනා වගේම හැමෝම තම තමුන්ගේ අදහස් ප්‍රකාශ කලා. ඔය මම කලින් කියපු තුන්වෙනි ප්‍රශ්නේ අහද්දී නම් ලංකාවේ දේශපාලනය ගැන එහෙම හොද හොද දේවල් කට්ටියගෙන්ම කිය වුනා. නමුත් ලන්ඩන් ගොඩයා ඒවා මෙතන කියන්න කැමති නැහැ, මොකද මේක දේශපාලනික බ්ලොග් එකක් නොවෙන නිසා සහ ලන්ඩන් ගොඩයා මේ බ්ලොග් එක හැදුවේ ගත්තේ ලංකාව ගැනවත්, අපේ ආණ්ඩුව ගැනවත් විවේචනය කරන්න නෙමයි නිසා.

අපි මුලින්ම UK සංඛ්‍යා ලේඛන ටිකක් අරන් බලමු.

2011 වෙද්දී, එක්සත් රාජධානියේ ස්ථාපිත කරපු සූර්ය බල ශක්ති ව්‍යාපෘති 230,000 පමණ වාර්තා වෙලා තියෙනවා. 2012 අවුරුද්දේ පෙබරවාරි වෙද්දී, මේ සූර්ය විදුලි බලාගාර වලින් නිෂ්පාදනය කරපු විදුලිය 750MW (2011) ඉදලා 1000MW වෙනකම් වැඩිවෙලා. ඉතින් අපි හැමෝම දන්නවනේ, UK කියන්නේ අවුරුද්ද පුරාවටම අව්ව තියෙන රටක් නෙමෙයි. මුළු රටේම සූර්යතාපනය (insolation), ඒ කියන්නේ දවසකට පෘෂ්ඨයක් (surface) මතට වැටෙන සූර්ය කිරණ ප්‍රමාණය 2.9 kWh/m²/day වලට වඩා අඩුයි. Scotland කියන ප්‍රදේශයේ තියෙන වර්ග කිලෝමීටර 1000ක් විශාල solar farm එකකට හැකිවෙලා තියෙනවා, ඒ මුළු ප්‍රදේශයටම අවශ්‍ය විදුලි ඉල්ලුම සපුරන්න. මෙතැනදී ලන්ඩන් ගොඩයාට මතක් කරලා දෙන්න ඕන එංගලන්තයේ මිනිස්සු හීතල නිසා නාන්නේ කරන්නේ උණු වතුරෙන්. ඒකට පාවිච්චි වෙන්නේ විදුලිය. සීතල කාලෙට ගෙවල් උණුසුම් කරගන්න heater වැඩ කරන්නේ විදුලියෙන්. ශ්‍රී ලාංකික පුරවැසියෙක් පාවිච්චි කරනවට වඩා 93.07%ක් විදුලිය එක්සත් රාජධානියේ පුරවැසියෙක් පාවිච්චි කරනවා. සිංහලෙන් කියනවනම්, ලංකාවේ සාමාන්‍ය මිනිස්සු පාවිච්චි කරනවට වඩා සැහෙන විදුලියක් වැය වෙනවා මෙහෙ එදිනෙදා ගෘහස්ත කටයුතු වලට. පොඩ්ඩක් හිතන්න, නමුත් Scotland වල ජනතාවට පුළුවන් වෙලා තියෙනවා සූර්ය බල ශක්තියෙන් මේ අධික විදුලි ඉල්ලුම සපුරගන්න. ජල විදුලිය, න්‍යෂ්ටික බලය, සුළං බලය සහ කාබන් ආශ්‍රිත විකල්ප මේ පැත්තේ පාවිච්චි වෙන්නේ winter එකේදී විතරයි. UK වල මෑත භාගයේදී සූර්ය බල ශක්තිය ඉතාම ප්‍රචලිත වෙන්න හේතුව තමයි රාජ්‍ය මැදිහත් වීම. 2010 දී මෙහෙ ආණ්ඩුව හදුන්වාදුන්න Feed-in tariff ප්‍රතිපත්තිය ස්වභාවික බලශක්ති ව්‍යාපෘති ඉක්මන් කරවන්න ලොකු පිටුවහලක් වෙලා තියෙනවා. මේකෙදි වෙන්නේ පාරිබෝගිකයා ස්වභාවික බලශක්ති (solar power, wind power) පාවිච්චි කරනවානම්, තමුන් වැඩිපුර නිපදවන විදුලිය ජාතික ජාලයට එකතු කරන්න අවසර ලබා දීම. මෙමගින් පාරිබෝගිකයාට අතිරේක ආදායමක් ලබාගැනීමට හැකියාව ලැබෙනවා වගේම තමුන්ගේ විදුලි බිල අඩු කර ගැනීමටද හැකියාව ලැබෙනවා.

දැන් අපි ලංකාවේ සංඛ්‍යා ලේඛන ටිකක් බලමු.

ශ්‍රී ලංකාව සමකයට ආසන්න රටක්. ඒ කියන්නේ අවුරුද්ද පුරාවටම එකාකාරී ඉර එළියක් ලැබෙනවා. ලංකාවේ භූමියෙන් තුනෙන් දෙකක්ම වියළි කලාප ලෙසට තමයි නම් කරලා තියෙන්නේ. මේ වියලි කලාපයට සූර්යතාපනය 4.0 – 4.5 kWh/m²/day අතර ලැබෙනවා. ඒ කියන්නේ UK වලට ලැබෙනවට වඩා දෙගුණයකට ලඟයි. නුවර එළිය වගේ තෙත් කලාප වල සූර්යතාපනය 2.0 – 3.5 kWh/m2/day අතර තමයි තියෙන්නේ. 2012 දී, 48% ක නිෂ්පාධිත විදුලිය ලබාගෙන තියෙන්නේ පෞද්ගලික බලශක්ති ආයතන වලින්. මේ ප්‍රතිශතය 5% වැඩිවීමක් 2011 (43%) වසරට සාපේක්ෂව.

අපි යන්නේ කොයිබටද ?

ලන්ඩන් ගොඩයාට පෙනිච්ච දේ තමයි සූර්ය බල ශක්තිය දියුණු කරන්න ලංකාවේ රාජ්‍ය මට්ටමෙන් තියෙන අනුග්‍රහය උපරිම මට්ටමෙන් නැහැ කියලා. ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලය එන්න එන්නම පාඩු ලබන ආයතනයක් වෙලා තියෙන්නේ 60%කට වඩා වැඩි විදුලි ධාරිතාවක් නිෂ්පාදනය කරන්න මිල අධික ඉන්ධන පාවිච්චි කරන නිසා. මේ ගොල්ලෝ ලබන පාඩුව අනිත් පැත්තෙන් සාමාන්‍ය පාරිබෝගිකයට තමයි බලපාන්නේ. සාමාන්‍ය ලාංකිකයා මෑතකදී 127% කින් වැඩි වෙච්ච විදුලි බිලක් ගෙවන්නේ නාන්න උණු වතුර පාවිච්චි කරලා හෝ හීතලෙන් ආරක්ෂා වෙන්න heater පාවිච්චි කරලා නෙමෙයි. යන්තම් කළුවර මකාගන්න ලයිට් එකක් දාගන්න හෝ ඇදුම් ටික මැදගන්න iron එකක් පාවිච්චි කරනවා වගේ වැඩ වලට. මේක හරිද ?

මෙතන ගැටලුව තියෙන්නේ ලංකාවේ යටිතල පහසුකම් වල ආයෝජනය කිරීම කොයි තරම් දුරට ප්‍රායෝගිකද කියන එක. සුබ ලකුණක් විදියට හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කයේ, බුරුතකන්ද කියන ප්‍රදේශයේ "Buruthakanda Solar Park" නමින් 1.7GWhක වාර්ෂික ධාරිතාවක් සැපයිය හැකි solar power plant එකක් ඉදිවෙමින් පවතිනවා. ඒ එක්කම ඉන්දියාව සහ ශ්‍රී ලංකාව අතර ජාතික විදුලි ජාල සම්බන්ධ කරන ව්‍යාපෘතියකුත් ක්‍රියාත්මක වෙනවා. මේ ව්‍යාපෘතියේ අපේක්ෂාව තමයි රටවල් දෙක අතර වැඩිපුර නිපදවන විදුලිය විකිණීමට පහසු කිරීම. ඉන්දියාවට කෙසේ වෙතත් ලංකාවට මේ ව්‍යාපෘතියෙන් තියෙන වාසිය ගැන නම් ලන්ඩන් ගොඩයාට පොඩි කුතුහලයක් තියෙනවා, එකට හේතුව තමයි වර්තමාන නිෂ්පාදන තත්වයන් යටතේ ජාතික සැපයුමවත් පාඩු නොලබා කරන්න බැරි අස්සේ අපිට excess power export කරන්න පුලුවන්ද කියන එක lol :D.

ඉතින් යාලුවනේ, කියන්න තව දේවල් තිබ්බත් බ්ලොග් පොස්ට් එක bulky වගේ දැනිච්ච නිසා නවත්තනවා. stats ගොඩක් ගත්තේ online reports සහ websites වලින්. සමහර විස්තර subject to further research. මොනවා හරි වැරද්දක් තියෙනවනම් හරි වෙනත් අදහසක් තියෙනවනම් හරි, comments are welcome.

ලන්ඩන් පාන් vs Aussie වෙජිමයිට්

ඉතින් යාලුවනේ...අයෙමත් සැහෙන කාලෙකින් තමයි බ්ලොග් පොස්ට් එකක් ලියන්න හම්බුනේ. පහුගිය අවුරුද්ද තමයි ලන්ඩන් ගොඩගේ ස්ටඩීස් වල Final Year එක. ඒ නිසා තමයි ඉන්ටනෙට් එක පැත්තේ වැඩිය එන්න හන්බුනේ නැත්තේ. අද උදේ ලන්ඩන් ගොඩය අල්මාරියේ ලාච්චුව අරිද්දි හම්බුනා ගිය අවුරුද්දේ පාවිච්චි කරපු ෆෝන් එක. මෙහෙදී සාමාන්‍යයෙන් අපි පාවිච්චි කරන්නේ contract ෆෝන්ස්. ඒ කියන්නේ අපි මාසෙකට ගානක් ෆෝන් කොම්පැනියට ගෙවනවා. එතකොට අපිට free ෆෝන් එකකුයි, ෆෝන් package එකකුයි ලැබෙනවා. අවුරුදු දෙකෙන් දෙකට contract එක මාරු කරන්න පුළුවන්. මේ විදිය නිසා අපිට පුළුවන් latest ෆෝන් මොඩල් එකක් ලොකු ගානක් එක පාර ගෙවන්නේ නැතුව අරගන්න.

ඉතින් ලන්ඩන් ගොඩය කියන්න ගියේ, අලුත් ෆෝන් contract එක ගත්ත නිසා තමයි පරණ ෆෝන් එක අල්මාරියට දාන්න උනේ. නිකමට වගේ පරණ ෆෝන් එක පරිගණකයට ගහල බැලුවා මොනවා හරි memory එකේ තියෙනවද කියලා. ම්ම්ම්ම්....මෙන්න තියෙනවා බඩු. හරියටම මේ ෆොටෝස් අරගෙන තියෙන්නේ 2012 ජුනි 20. මුලින් ෆොටෝ ටික බලලා ඉමුකෝ. ඊට පස්සේ කතාව කියන්නම්.

ලන්ඩන් වල ඉගෙන ගන්න එක ලංකාවේ සාමාන්‍ය පවුලක ළමයෙකුට කොච්චර අමාරුද කියන එක ආයෙත් අමුතුවෙන් කියන්න ඕනේ නැහැ. ඉතින් ලන්ඩන් ගොඩයාත් මේ බෝට්ටුවෙම එක්කෙනක්. පාර්ට් ටයිම් ජොබක් නැතුව මෙහෙ ගොඩදාගන්න අමාරුයි. ඉතින් මේ කියන දවස් වල ලන්ඩන් ගොඩයා වැඩ කරා සෙන්ට්‍රල් ලන්ඩන් වල සුපර් මාකට් එකක. හරියටම කියනවනම් බ්‍රිතාන්‍ය කෞතුකාගාරය ලග. එකේ උප තැපැල් කන්තෝරුවකුත් තිබුන. ඒ දවස් වල මම වැඩ පටන් ගන්නවා උදේ 6.30ට. ඒ වෙලාවේ ඉදන් දවල් 12 විතර වෙනකන් වැඩ කරන්නේ සුපර් මාකට් එකේ. එයින් පස්සේ පොස්ට් ඔෆිස් කවුන්ටර් එකේ වැඩ කරනවා හවස 5.30 වෙනකන්.

මම කලින් කිව්වා වගේ. මේ ප්‍රදේශය විදේශ සංචාරකයින්ගෙන් පිරිච්ච පැත්තක්. ඕස්ට්‍රේලියානු, ඇමෙරිකානු සහ බටහිර යුරෝපීය (French, Italian, Spanish....) ජාතීන් බහුලව දකින්න පුළුවන්. මේ හරියේ තියෙනවා ප්‍රසිද්ධ බජට් හෝටලයක්. මේක ඔස්ට්‍රලියාවේ තරුණ සංචාරකයින් අතර හුගක් ප්‍රසිද්ධයි. මේකේ නවතින අයගේ එදිනෙදා දේවල් ගන්න ගොඩක් වෙලවට එන්නේ අපේ සුපර් මාකට් එකට. මේක සුපර් මාකට් එකක් උනාට මම කියන්නේ "කඩේ" කියලා.

මේ සිද්ධිය උනේ කලින් කියපු දවසේ උදේ 8ට විතර. තරුණ ගැහැණු ළමයෙක් කඩේට අවා. ඉතින් මමයි, මාත් එක්ක වැඩ කර කර හිටපු අනිත් එක්කෙනයි මෙයත් එක්ක සුහදව කතා බහ කළා. මෙයත් Australian. නම ක්ලෙයාර්. තනියම Europe වල trip එකක් යනවා. ඉතින් කලින් දවසේ තමයි ලන්ඩන් වලට ඇවිත් තියෙන්නේ. අපේ කඩේට ඇවිත් තියෙන්නේ උදේ කෑමට මොනවා හරි ගන්න. ඉතින් මෙයා කඩේ වටේ යයා බලනවා මොනවද තියෙන්නේ කියලා. එක පාරටම අපිට ඇහුනා ක්ලෙයාර් සතුටින් කෑ ගහනවා. බලද්දී ක්ලෙයාර්ට වෙජිමයිට් බෝතලයක් හම්බවෙලා. යාලුවනේ මෙතැනදී කියන්න ඕනෑ වෙජිමයිට් ඔස්ට්‍රලියාවේ ඉතාම ප්‍රසිද්ධයි. ක්ලෙයාර්ට එක පාරටම වෙජිමයිට් බඩගින්නක් ඇවිල්ලා. මෙයා කරපු දේ තමයි, කඩෙන් පානුයි, චීසුයි, බටරුයි ඔක්කොම ගත්තා වෙජිමයිට් එක්ක. එයා කිව්වා අපි මෙතන ඉදන්ම හදලා කමු කියලා. ඒ වෙලාවේ කඩෙත් එච්චර busy නැහැ. මටත් මේක බොහොම අමුතු අත්දැකීමක්. ඉතින් මමයි මගේ යාළුවයි අවශ්‍යය දේවල් (kitchen towels and a plastic knife) සැපයුවා. අපි තුන්දෙනා එකතුවෙලා කවුන්ටර් එක උඩ තියාගෙනම පාන් හැදුවා. පාන් හදලා ඉවර වෙනකොටම වගේ නිතරම කඩේට එන බ්‍රිටිෂ් ගැහැණු ළමයෙකුත් අවා. ඒ වෙද්දී අපි කවුරුවත් උදේට මොනවත් කාල නෙමෙයි හිටියේ. ඉතින් අපි හැමෝම අපේ Aussie breakfast එක enjoy කලා. ෆොටෝස් ටිකකුත් ගත්තා.

ඔන්න ඕකයි මේ පාර බ්ලොග් පොස්ට් එක. ජීවිතේට ගන්න ලොකු දෙයක් නම් නැහැ. නමුත් මේක සමස්තයක් වශයෙන් බටහිර රටවල් වල මිනිස්සුන්ගේ තියෙන සරල බව, විවුර්ථ බව බොහොම පැහැදිලිව පිළිබිබු වෙච්ච අවස්ථාවක්.